’s-Hertogenbosch, vaak liefkozend Den Bosch genoemd, is een van de oudste en meest karakteristieke steden van Nederland. De naam betekent letterlijk "de Bossen van de Hertog", verwijzend naar de hertog van Brabant die de stad in 1185 stadsrechten verleende. Daarmee werd ’s-Hertogenbosch een strategisch en economisch belangrijke stad binnen het middeleeuwse Hertogdom Brabant, dat zich uitstrekte over delen van het huidige Nederland en België.

Ontstaan en middeleeuws belang
De stad werd gesticht op een zandrug te midden van moerasgebied, als een verdedigingsbolwerk tegen vijandelijke invallen vanuit het noorden. Dankzij haar ligging op het snijpunt van handelsroutes groeide ’s-Hertogenbosch al snel uit tot een welvarend centrum van handel, ambacht en bestuur.

Binnen het Hertogdom Brabant speelde de stad een belangrijke rol als vestingstad. Ze kreeg hoge stadsmuren, bastions en grachtensystemen, waarvan delen vandaag nog zichtbaar zijn. In de 15e eeuw beleefde Den Bosch een bloeiperiode als een van de vooraanstaande steden in het Hertogdom, samen met Leuven, Brussel, Antwerpen en Mechelen.

Hertogelijk karakter en cultuur
’s-Hertogenbosch was niet enkel een militair-strategisch bolwerk; de stad ademde ook cultuur. De gotische Sint-Jan – de grootste kathedraal van Nederland – symboliseert de religieuze en culturele rijkdom uit de tijd van het hertogdom.

De stad bracht ook beroemde figuren voort, zoals de schilder Jheronimus Bosch, wiens werk de laatmiddeleeuwse beeldtaal en religieuze denkwereld weerspiegelt.

Van Brabantse stad tot Nederlandse vesting
Met de Tachtigjarige Oorlog (1568–1648) veranderde het politieke landschap. In 1629 werd ’s-Hertogenbosch na een maandenlange belegering door Frederik Hendrik ingenomen door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Daarmee kwam een einde aan de katholieke dominantie en verloor de stad haar functie als bastion van het hertogdom.

Toch bleef Den Bosch haar Brabantse karakter behouden, zowel in taal als tradities. Vandaag maakt de stad deel uit van de Nederlandse provincie Noord-Brabant, maar haar geschiedenis is onlosmakelijk verbonden met het middeleeuwse Hertogdom Brabant, dat zo’n centrale rol speelde in de ontwikkeling van de Lage Landen.

In de voormiddag worden wij door Erfgoed ‘s Hertogenbosch ontvangen in het Groot Tuighuis.
Na de middag nemen 4 gidsen ons mee naar de historische binenstad en we bezoeken de Sint-Janskathedraal.